Riordanopedia

Wydarzenia na Riordanopedii:

CZYTAJ WIĘCEJ

Riordanopedia
Advertisement
Riordanopedia

Eos – grecka tytanida i uosobienie zorzy porannej, brzasku, poranku i świtu. Jest córka Hyperiona i Thei, a także siostrą Selene i Heliosa. Utożsamiana jest z rzymską Aurorą.

Rola[]

Już od młodości upodobała sobie moment przejściowy pomiędzy zejściem jej siostry Selene, a wejściem brata Heliosa, kiedy to cały świat budzi się do życia. Mając szczególną pasję w budzeniu tego świata i oglądaniu, jak zwierzyna podnosi swe głowy ze snu, kwiaty się otwierają, a koguty pieją na przywitanie Heliosowi, została boginią świtu – opiekunką dbającą o naturalny porządek dnia i o to, by słońce zawsze wzeszło rano, regularnie budząc swojego brata.

Historia[]

Małżeństwo[]

Jeszcze za czasów Tytanów jej subtelna uroda spodobała się innemu tytanowi, Astrajosowi, bóstwu zmierzchu, który w przeciwieństwie do niej układał świat do snu, dając mu niezbędny odpoczynek. Jej uroda tak go zauroczyła, że któregoś razu zaczaił się na nią na wschodzie i gdy miała wzejść na nieboskłon, porwał ją i udał się z nią aż do swojej siedziby na zachodzie. Bogini jednak podniosła krzyk tak głośny, że usłyszał to sam Kronos i natychmiast zażądał od bratanka, by ten zwrócił boginię na miejsce i nie zakłócał naturalnego porządku. Astrajos ją wypuścił, ale miłość zakiełkowała. Po latach doczekali się całej gromady dzieci – nie tylko czterech wiatrówt Boreasza, Eurosa, Zefirosa i Notusa, planet, ale także wszystkich niezliczonych gwiazd na niebie.

Żyła szczęśliwie z Astrajosem, jednak pech chciał, że spotkała kiedyś Aresa, boga wojny, który zaimponował jej swoim męstwem. Nagle zapragnęła spędzić z nim choć jedną noc i Ares byłby już to uskutecznił, gdyby nie nagłe przybycie Afrodyty. Zlękniona Eos uciekła, jednak bogini miłośni zdążyła już ją przekląć – od tej pory będzie ona niestała w uczuciach, nie mogąc nigdy znaleźć sobie stałego partnera.

Nieszczęśliwe miłości[]

Po tym zdarzeniu wciąż jej głowę zawracali jacyś przystojni śmiertelni młodzieńcy. Jedną z takich miłości był ateński heros Kefalos – gdy jej się spodobał, ta niewiele myśląc, po prostu go porwała, naśladując dawne zachowanie swojego męża. Niektórzy mówią, że Kefalos pozostał wierny swojej ukochanej Prokris, ale inni przypisują im kilkoro dzieci. Kochliwa bogini jutrzenki musiała jednak go po jakimś czasie zwrócić, tylko po to by znów zainteresować się innym herosem.

Następnym razem był trojański królewicz Titonos, nieżonaty. Gdy porwała jego, nie miała obowiązku go nikomu zwracać i przez długie lata żyła z nim w Etiopii jak mąż z żoną, mieli także kilkoro dzieci – w tym późniejszego etiopskiego króla, Memnona, poległego pod Troją z rąk Achillesa. Zanim jednak do tego doszło, Eos pokochała Titonosa tak mocno, że wyprosiła od Zeusa dla niego nieśmiertelność. Zeus na to przystał, jednak dał jedynie to, o co bogini prosiła – i nic więcej, czyli w "pakiecie" nie było wiecznej młodości. Titonos starzał się i starzał, aż w końcu stał się tak stary, że zamienił się w świerszcza – i po dziś dzień umila swej ukochanej poranki swoją radosną melodią.

Wybaczenie[]

Astrajos miał jednak pewną nietypową dla tytana cechę – był bardzo pobłażliwy i wybaczał żonie wszelkie jej zdrady i romanse. Dlaczego – nie wiemy, ale zapewne albo sam też nie był bez winy, albo nie chciał pozostać sam z opieką nad tak licznym potomstwem. Jakby nie było, autorzy antyczni twierdzą, że świt i zmrok żyją zgodnie gdzieś na krańcach świata, długo i szczęśliwie.

Percy Jackson i Bogowie Olimpijscy[]

Klątwa tytana[]

Eos formalnie nie wystąpiła, lecz została wspomniana przez Percy'ego Jacksona, kiedy podsłuchiwał on rozmowę Bianki di Angelo i Zoe Nightshade. Zdziwił się on, że rozmawiały one o tak nieboskiej porze nad ranem (piątej) i zażartował, że tylko bogini poranka (którą była Eos) potrafiłaby to robić.

Wygląd[]

Eos zazwyczaj przedstawiano jako piękną młodą kobietę o dość subtelnej urodzie. Nazywano ją różanopalcą i często wkładano na nią szatę w kolorze różanym – takim jak niebo o poranku.

Eos w sztuce[]

Jutrzenka

Jutrzenka ze swoimi synami Fosforosem i Hesperosem. Z tyłu Helios.

W sztuce przedstawiana jest zazwyczaj jako urodziwa kobieta z wielkimi skrzydłami u ramion, w peplosie (szacie) szafranowego (intensywnie żółtego) koloru, powożąca rydwanem lub w locie przed wozem Heliosa. Jej głowę zdobią kwiaty, a w ręku trzyma pochodnię. Starożytni Grecy nazywali ją "różanopalcą” (gr. rododáktylos – mająca palce w kolorze przypominającym płatki róż), "szafrannoszatą” (gr. krokópeplos – w peplosie szafranowego koloru).

Wyobrażenie o bogini przejawia się w sztukach plastycznych, między innymi w greckim malarstwie wazowym (wazy z V wieku p.n.e. ukazujące skrzydlatą Eos goniącą Kefalosa oraz opłakującą Memnona), malarstwie olejnym i rzeźbie, oraz w muzyce i literaturze.

Ciekawostki[]

  • Imieniem bogini została nazwana jedna z planetoid – (221) Eos.
  • Była najmłodsza z rodzeństwa.
  • Podczas, gdy jej rodzeństwo straciło swoje funkcje i wygasło, ona zdołała zachować swoją.

Występowanie[]

Advertisement